** دوره ماد ها :
*
پس از ورود آریائیان ، عیلامی ها بر اصفهان فرمانروایی داشتند .
*
این منطقه در دوران ماد جزو قلمرو قوم ماد « پارتاکنیا » به شمار می رفت و محل
زندگی آنان « ایالت پارتاکنا » به مرکزیت شهر « پرتیکان » نامیده می شد .
**
دوره هخامنشیان ( پارس ها ) :
*
شهر اصفهان از استراحتگاه ها و اقامتگاه های موقت دولت هخامنشی محسوب شده و « گی »
نامیده می شد .
*
بنابر قول مشهور پس از آزاد شدن یهودیان از بابل به دست کورش ، آنان به این شهر
مهاجرت کردند و محله یهودیه را ساختند .
*
از توجه اسکندر به این منطقه می توان به موقعیت مهم اصفهان در دوره پارسی پی برد .
**
دوره سلوکیان ( دولت غیر ایرانی ) :
*
این منطقه از ایالت های حادثه خیز و پر از جنگ و نزاع در دوران سلوکی بوده است .
*
در این دوره از شورش مردم منطقه علیه آخرین پادشاه سلوکی یاد شده است .
*
بعد از سقوط سلوکیان شهر اصفهان با تشکیل یک حکومت محلی موقت ، به عنوان مرکز
پادشاهی « ایلمائید ها » شناخته شده است .
**
دوره اشکانیان ( پارت ها ) :
*
بر طبق برخی منابع شهر اصفهان ییلاق « اردوان پنجم » آخرین پادشاه اشکانی بوده است
.
*
همچنین در کتابهای مختلف از آخرین حاکم اصفهان در دوره اشکانی به نام « شاذ شاپور
» یاد شده که در جنگ با اردشیر کشته شد .
**
دوره ساسانیان :
*
در این دوره منطقه اصفهان از یک ایالت جزء خارج شده و به عنوان « والی نشین » و
بعدها « ولیعهد نشین » شناخته شد .
*
نقل است که به دستور اردشیر « آتشکده بزرگ اصفهان » ساخته شد و برخی تقسیم بندی آب
اصفهان را نیز به وی نسبت می دهند .
*
همچنین شهر اصفهان در این دوره به عنوان محل سپاهی گری و مرکز لشکریان دولت ساسانی
و دژ محکمی به شمار می رفت .
*
در « کتیبه شاپور » بر « کعبه زرتشت » از این شهر با عنوان « گی » و در « کتیبه
کرتیر » با نام « سپاهان » یاد شده است .
*
این شهر محل زندگی یکی از طوایف مهم دولت ساسانی به نام « خانواده آمارکار » بود .
* «
هرمزان » حاکم خوزستان که تسلیم اعراب شده و در مدینه در حکم مشاور خلیفه دوم بود
، اصفهان را به عنوان « سر » برای تن سرزمین ایران و فارس و آذربایجان را به عنوان
دو « بال » معرفی می کند . و به او می گوید که اگر اصفهان سقوط کند کل دولت ایران
سقوط کرده است . و این نشان از اهمیت شهر اصفهان داشته است .
اصفهان را نیمه خوانند از جهان
صد جهان من دیده ام
در اصفهان
سرزمینی نیک فر و با
شکوه
مردمانش برتر از
شیـر ژیان
تا کنار زنده رودش
پا نهی
زنده خواهی کرد هم
روح و روان
تخت پولادش زمینی بس
نکوست
بابی از ابواب ، در
خُلد جَنان
ای دل ار خواهی روی
اندر بهشت
تو بیا یک دم نشین
در اصفهان
محسن سمرقندی
* بزرگترین مشاهیر علمی و دینی اصفهان قدیم که قبرشان هنوز باقی
مانده :
1- شیخ ابومسعود احمد ابن
فرات ضبی رازی اصفهانی – متوفی 258 ق
2-
شیخ ابوالحسن علی ابن سهل ازهر اصفهانی (از بزرگترین مشایخ صوفی) – متوفی 307 ق
3-
حافظ سلیمان ابن احمد مطیر طبرانی (محدث بزرگ مشهور به مسند دنیا) – متوفی 360 ق
4-
صاحب اسماعیل ابن ابوالحسن عباد (وزیر بزرگ و دانشمند آل بویه) – متوفی 358 ق
5-
حکیم شیخ الرئیس ابوعلی حسین ابن عبدالله ابن سینا – متوفی 428 ق
6-
خواجه نظام الملک حسن ابن علی ابن اسحق طوسی (وزیر بزرگ سلجوقی) – متوفی 458 ق
*
دانشمندان اصفهانی ، جامع علمی جهان :
دانشمندان
جامع علمی کسانی هستند که تمامی علوم زمان خود را آموختند
1-
حکیم شیخ الرئیس ابوعلی سینا
2-
علامه میر داماد
3-
علامه محمد بهاء الدین عاملی معروف به شیخ بهایی
4-
علامه آقا حسین خوانساری معروف به محقق خوانساری
5-
علامه بهاء الدین محمد ابن تاج الدین حسن معروف به فاضل اصفهانی یا فاضل هندی
+ نوشته شده در چهارشنبه 22 خرداد1387ساعت 23:41 توسط
محسن سمرقندی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر