۱۳۹۱ آذر ۴, شنبه

نگاهی به جغرافیایی انسانی استان


وجه تسمیه ی اصفهان: اسپَدانا، اسپادانا،‌گی، جی، اسپهان، اصبهان، اصفهان نام های مختلف این شهر در طی قرون و اعصار بوده است و پرفسور هرتسفلد می گوید: نام اصفهان ابتدا "انزان" بوده و سپس گالبیان یا گی تبدیل شده و از دوره هخامنشیان به بعد " گی" به "جی" مبدل گشته و هنگام حمله اعراب این شهر "جی" نامیده می شده است 
در تاریخ اصفهان آمده است که اصفهان را : ( نخست به نام جی می خواندند و گویا این نسبت به پادشاهان " جیان" است که قرن ها قبل از کیان بر ایران سلطنت داشتند.جی به معنی پاک است و بعضی گویند بانی شهر ابتدا تهمورث بود که چهار دیه: دردَشت و جوباره و کوشک و کرّان را به یک دیگر اتصال داد و بعدها جمشید، بر آبادانی بلده و بلوکات افزود. اسپهان و سپاهانش از آن رو خوانند که قدیم، لشگرخانه ی کیان بود و عَلم "کاویانی" را که لوای ایرانیان بود، مردم اصفهان در دست داشتند و این شرافت را خاصّ آن ها دانسته اند.
در برهان قاطع آن را اصبهان که جمع سپاه است ذکر کرده اند و اصباهان معرف اسپاهان است. قبل از آن که مادها به قدرت برسند و به مسند حکومت دست یابند، در مقابل دولت آشور، اتحادیه ای از قبایل مختلف را تشکیل داده بودند که از شش طایفه یا قبیله تشکیل می شد که یکی از آن ها قبیله پارتاکن یا پری تکان بود که در ناحیه ی اصفهان کنونی زندگی می کردند. مرکز پارتاکنا شهر گابای بود که همان گی زمان ساسانیان می باشد. بطلمیوس آن را اسپدانای نوشته که مشتق از اسپادانا به معنای سپاه می باشد.
ابن حوقل اصفهان را دو بخش دانسته، یکی موسوم به یهودیه و دیگری موسوم به شهرستان که میان آن ها دو میل فاصله است و یهودیه بزرگ تر از شهرستان و در حدود دو برابر آن است. اصفهان از دو قسمت " یهودیه" و "مدینه" تشکیل شده است و مدینه در دو مایلی یهودیه بوده که دژی بلند داشته در پایین آن پلی برزگ بوده است.
در کتاب حدودالعالم، اصفهان چنین توصیف شده است: اسپاهان شهری عظیم است و آن دو شهر است، یکی را جهودان خوانند و یکی را شهرستان و در هر دو منبر نهاده اند، و میان ایشان نیم فرسنگ است و شهری خرّم است.
اصفهان در دوره های آل زیار، بویه، سلجوقیان و صفویه پایتخت ایران بوده است.
اصفهان یکی از استانهای پر جمعیت کشور است که از تنوع و توزیع جمعیتی ویژه ای برخوردار است. در این استان اقلیت های مذهبی مانند ارامنه و یهودیان در کنار مسلمانان زندگی می کنند. همچنین اقوام لر، ترک و گروهی از گرجی ها نیز از دیرباز در این استان اقامت گزیده اند. جمعیت شهرنشین استان بیش از جمعیت روستانشین آن است. گویش مردم فارسی است و زبان و لهجه های مختلف دیگری چون ارمنی، گرجی، عربی، عبری، لری و ترکی نیز در بین اقوام مختلف رایج است. 


جمعیت 
براساس آمار سال 1375، شهرستان اصفهان با 8/86 درصد از بیش ترین و شهرستان فریدن با 24 درصد از کم ترین میزان شهرنشینی برخوردار است. این بدان معنی که جمعیت استان گرایش قابل توجهی به تمرکز در مراکز شهری به خصوص در شهر اصفهان دارد. 
از کل جمعیت استان 3/74 درصد در نقاط شهری و بقیه در نقاط روستایی سکونت دارند. افزایش جمعیت شهری ناشی از عوامل زیر است:
مهاجرت از روستا به شهر و از سایر استان ها به این استان.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر